Verslag Bijeenkomst PLeK ‘Elke regio vertelt (II)

Op 20 november 2023 werd de tweede bijeenkomst gehouden van Elke regio vertelt’ bij LEF in Utrecht. De dag stond in het teken van uitgebreide discussies, het delen van ervaringen en samenwerking. 

Opening door Rien Fraanje (IPO) 

In zijn openingswoord benadrukte Rien Fraanje, directeur van het Interprovinciaal Overleg (IPO) en lid van de stuurgroep van PLeK, het cruciale belang van kennis in regionale ontwikkeling. Hij pleitte voor de decentralisatie van kennis, waarbij hij de nadruk legde op het belang van het verspreiden van kennis over verschillende regionale en nationale domeinen. Fraanje haalde het Veluwe beraad aan als een voorloper van Platform PLeK, een initiatief dat essentieel is geweest in het vormgeven van de huidige aanpak in kennisdeling. 

Hij wees op een belangrijke uitdaging: de beweging in uitvoering en taken is merkbaar, maar kennis blijft vaak achter. Er is een gebrek aan verbinding tussen nationale kennisstructuren en regionale initiatieven. Fraanje benadrukte dat dit geen top-down aangelegenheid is, maar een proces dat van onderaf moet worden opgebouwd en gevoed. 

Fraanje noemde ‘stralend falen’ als een belangrijk aspect van dit proces. Deze benadering legt de nadruk op het leren van fouten en het delen van deze inzichten om de algehele kennisbasis te versterken. 

PLeK, als een vervolgstap van het Veluwe beraad, is niet gericht op het bouwen van iets nieuws, maar eerder op het verbinden van bestaande kennis en structuren. Fraanje benadrukte de noodzaak van kleur bekennen in deze fase, erkennend dat we ons in een cruciaal moment bevinden waarin belangrijke keuzes gemaakt moeten worden. Hij sloot af met een oproep om deze inzichten en kennis door te geven binnen de eigen organisaties, en zo bij te dragen aan een meer geïntegreerde en effectieve benadering van regionale ontwikkeling.  

Reflectie op de stand van zaken bij PLeK 

Na de pauze werd de stand van zaken bij PLeK besproken, met aandacht voor de lopende pilots in Twente en Noord-Flevoland en de ontwikkeling van de gezamenlijke kennis- en leeragenda. Er werd gesproken over de potentie van PLeK en de uitdagingen bij het aantonen van de waarde in euro’s. 

De sessie sloot af met een discussie over de toekomst van PLeK, waarbij de deelnemers hun zorgen en waarden deelden. Er werd gesproken over het vertalen van regionale kennis voor nationale actoren, het belang van complexiteit in de benadering van gebiedsontwikkeling, en de uitdagingen van het verbinden van kennis met mensen. 

Het belang van praktische toepasbaarheid en lokale impact 

Een belangrijk discussiepunt was de noodzaak om kennis en leren niet alleen te verzamelen, maar ook praktisch toepasbaar te maken op lokaal en regionaal niveau. De deelnemers benadrukten het belang van het afstemmen van kennis op de specifieke behoeften en uitdagingen van individuele gebieden. Dit vereist een diepgaand begrip van de lokale context en de flexibiliteit om kennis aan te passen aan diverse lokale omstandigheden. Het concept van ‘levend kennisecosysteem’ werd geïntroduceerd als een manier om kennis dynamisch en relevant te houden. 

De uitdagingen van kennisintegratie en samenwerking 

Een terugkerend thema was de uitdaging van het integreren van verschillende soorten kennis – van wetenschappelijk onderzoek tot ervaringskennis. De deelnemers bespraken hoe kennisnetwerken kunnen worden opgezet en onderhouden om een effectieve uitwisseling van ideeën en informatie tussen verschillende stakeholders te garanderen. Er werd aandacht besteed aan het belang van het overbruggen van de kloof tussen theorie en praktijk en het belang van het betrekken van burgers en lokale gemeenschappen bij het vormgeven van gebiedsontwikkeling.  

Reflectie op het grotere plaatje: nationale en regionale synergiën 

Ten slotte werd er gesproken over het belang van het creëren van synergiën tussen regionale initiatieven en nationale programma’s. De deelnemers erkenden de noodzaak om een gezamenlijke visie te ontwikkelen die zowel de lokale behoeften als de nationale doelstellingen omvat. Dit vereist een gecoördineerde aanpak en een open dialoog tussen regionale en nationale actoren. De discussie benadrukte het potentieel van PLeK als een platform dat deze synergiën kan faciliteren en versterken, met als doel een meer geïntegreerde en effectieve aanpak van gebiedsontwikkeling. 

Afsluitende gedachten 

De LEF-sessie van Platform PLeK was een dag van diepgaande gesprekken, persoonlijke verhalen en inzichtelijke discussies. De deelnemers verlieten de sessie met nieuwe perspectieven, een beter begrip van de complexiteit van gebiedsontwikkeling en een hernieuwde toewijding aan de missie van PLeK. Het evenement benadrukte het belang van samenwerking, het delen van kennis, en het leren van elkaar. 

Inschrijven voor de bijeenkomst op 8 februari kan hier.

Op 18 september kwamen verschillende belangrijke stakeholders, waaronder Provincie Overijssel, Gemeente Enschede en ministeries, in de gasfabriek in Deventer samen om de regionale opgaven en uitdagingen van Twente te bespreken.

De Twentse Opgaven
Twente heeft te maken met diverse uitdagingen, zowel op het gebied van natuur als op sociaal-economisch vlak. Een prominente kwestie is de wateropgave, die invloed heeft op bodemkwaliteit, droogte en landbouw. De landbouwtransitie, die niet alleen technische maar ook sociale en culturele implicaties heeft, wordt gezien als een essentiële taak. Hierin spelen zaken zoals veranderende landschappen, nieuwe wetgeving en de verhouding tussen landbouw en natuur. Tevens is de samenwerking tussen gemeenten een aandachtspunt, vooral gegeven de ervaringen met Regionale Energie Strategieën (RESsen) en de groeiende argwaan van lokale ondernemers jegens de overheid.

Ideeën voor een Regionale Kennishub

Tijdens de bijeenkomst werden twee centrale kansen geïdentificeerd:

• Intersectorale Synergie: Er liggen kansen in het demonstreren hoe verschillende sectoren elkaar kunnen versterken. Een voorbeeld hiervan is de mogelijke aanlevering van biobased materialen door de landbouw aan de bouw en industrie. Ook wordt gekeken naar hoe circulaire economie en kringlooplandbouw met elkaar kunnen worden verbonden, met daarbij aandacht voor nieuwe verdienmodellen.
• Betrekken van Praktijkkennis: Naast de reguliere onderzoekskennis, kan Twente profiteren van de unieke praktijkkennis die in de regio aanwezig is. Dit kan onderzocht worden aan de hand van concrete casussen zoals Markelo Noord en Broekheurne.

Stappenplan naar een Kennishub

1. Om de visie van een regionale kennishub te verwezenlijken, werd een duidelijk stappenplan voorgesteld:
2. Starten met concrete casussen zoals Markelo Noord.
3. Analyseer deze casussen op basis van vragen zoals: “Hoe kunnen sectoren samen nieuwe waarde creëren?” en “Hoe wordt praktijkkennis benut bij gebiedsontwikkeling?”.
4. Inventariseer de kennis- en leerbehoeften van de betrokken actoren.
5. Evalueer de huidige processen en het bestaande kennisecosysteem in de regio.
6. Ontwikkel een stappenplan voor de verdere opzet van een regionale kennishub. Hierbij hoort de vraag hoe men een groot aantal initiatieven kan organiseren en faciliteren.
7. Bepaal wat dit vraagt van alle betrokken partijen en identificeer noodzakelijke veranderingen.

De transitie die Twente doormaakt vereist een verandering in perspectief en een verenigde aanpak. De oprichting van een regionale kennishub kan hierin een cruciale rol spelen, waarbij kennisdeling en samenwerking centraal staan.

Het hele verslag kun je hier lezen.