Het PON & Telos en Platform PLeK – Naar een geïntegreerde toekomst

In het hart van Noord Brabant staat Het PON & Telos: een sociale onderneming die zich inzet voor het verbeteren van maatschappelijke besluitvorming door het verbinden van wetenschappelijke kennis met praktijkervaringen. Met een focus op duurzame ontwikkeling en brede welvaart, werkt Het PON & Telos aan vraagstukken die variëren van cultuurmonitoring en gebiedsontwikkeling tot het ondersteunen van agrarische transities en lokale gemeenschappen.

Patrick VermeulenKlimaatverandering, biodiversiteitsverlies, en toenemende sociale ongelijkheid zijn enkele van de problemen die om een nieuwe benadering vragen. Het PON & Telos heeft zichzelf de taak gegeven mee te denken over en het realiseren van brede welvaart. Dit concept, dat verder kijkt dan het bruto binnenlands product, omvat de kwaliteit van leven in al zijn facetten: van gezondheid en onderwijs tot duurzaamheid en gelijkheid.

 

Cruciale verbinder

Vermeulen deelt zijn visie op platform PLeK als een belangrijke verbinder in het kennislandschap. PLeK dient als een platform waar kennis van regiobureaus, ministeries, en lokale initiatieven samenkomen om gezamenlijk te werken aan maatschappelijke vraagstukken, zoals brede welvaart. Vermeulen: “Zowel PleK als wij delen de visie dat kennis niet in silo’s moet worden opgeslagen, maar vrij moet stromen om innovatie en maatschappelijke vooruitgang te stimuleren. PLeK is een schakel in het verbinden van lokale initiatieven met nationale beleidsvorming, waardoor een vruchtbare bodem ontstaat voor het ontwikkelen en implementeren van strategieën gericht op duurzame ontwikkeling en brede welvaart.”


Optimistische blik op de toekomst

In de woorden van Patrick Vermeulen: “We zijn al zoveel verder dan we een paar jaar geleden waren.” Dit getuigt van een optimistische kijk op de toekomst, waarin samenwerking, innovatie en een gedeelde visie de drijvende krachten zijn achter maatschappelijke vooruitgang. Het pad is uitgezet, de ambities zijn hoog. Samen staan Het PON & Telos en platform PLeK klaar om deze weg voort te zetten, met de blik stevig gericht op een duurzame en inclusieve horizon.

 

Concreet maken en bereid te leren
PON & Telos en platform PLeK staan voor de uitdaging om de diverse stromen van kennis en praktijkervaring te kanaliseren naar concrete beleidsacties en maatschappelijke initiatieven. Dit vereist niet alleen een open houding en de bereidheid om te leren, maar ook het vermogen om bestaande structuren en aannames kritisch te herzien.

“Je moet ook de volle breedte durven onderzoeken en benoemen.” – Patrick Vermeulen

 

De wegen van kennis
Een reis door de tijd met regiobureaus

In de nasleep van de Tweede Wereldoorlog ontstonden de regiobureaus; initiatieven die de provincies hielpen wederopbouwen. Patrick Vermeulen, directeur van het PON & Telos, vertelt hierover: “Deze bureaus zijn opgericht met een duidelijke missie: het bevorderen van de maatschappelijke ontwikkeling door lokale initiatieven te ondersteunen met kennis, middelen en onderzoek. De regiobureaus, elk met hun unieke geschiedenis en ontwikkeling, variëren van focus op duurzaamheid en sociaal-maatschappelijke vraagstukken tot cultuurmonitoring en gebiedsontwikkeling. Hun inzet is breed en divers, gericht op het creëren van brede welvaart binnen hun regio’s.”

Vermeulen benadrukt het belang van samenwerking en kennisdeling tussen de bureaus en andere kennisorganisaties: “Deze verbindingen zijn essentieel voor het bouwen aan een sterke regionale en nationale kennisinfrastructuur. De uitdagingen en kansen die de regiobureaus tegenkomen in hun streven naar maatschappelijke verbetering, weerspiegelen de complexiteit van de hedendaagse samenleving.”

 

Samen sterker: Lilian Weeda over de toekomst van het fysieke domein en Platform PLeK

De complexiteit van stedelijke en regionale ontwikkeling neemt steeds verder toe. Hierdoor ontstaat de noodzaak voor effectieve samenwerking en kennisdeling. Om dieper in te gaan op deze thematiek, sprak Klien van den Broek van Platform PLek met Lilian Weeda, Projectleider Omgevingswet bij Omgevingsdienst NL. Lilian deelt haar inzichten over de rol van Platform PLeK in het bevorderen van samenwerking binnen het fysieke domein.

 

Over Lilian Weeda

Lilian Weeda

In haar rol als projectleider Omgevingswet bij Omgevingsdienst NL vervult Lilian Weeda een belangrijke functie in de verspreiding en uitwisseling van kennis en ervaring over de implementatie en de uitvoering van de Omgevingswet. Zij is de drijvende kracht achter de kennisdeling en uitwisseling van ervaringen tussen de programmamanagers Omgevingswet van alle 28 omgevingsdiensten. Deze diensten spelen een rol in het waarborgen van de veiligheid, gezondheid en kwaliteit van de leefomgeving. Daarnaast is Weeda voorzitter van het Landelijk Platform Veilige Leefomgeving. Dit platform functioneert als een kennisnetwerk, waarbinnen expertise over omgevingsveiligheid wordt gedeeld onder externe veiligheidsdeskundigen, uitvoerenden en beleidsmakers.

 

Een nieuwe manier van samenwerken: kennis voor concrete actie

“We staan aan de vooravond van een nieuwe manier van samenwerken,” begint Lilian Weeda. “Platform PLeK is daar het levende bewijs van. Door overheden, uitvoeringsdiensten en kennisinstellingen samen te brengen, creëren we een krachtige synergie. Deze samenwerking is essentieel voor het realiseren van complexe gebiedsopgaven en het versterken van de regionale kennisinfrastructuur.”

Volgens Lilian is het delen van kennis fundamenteel, maar roept kennisdeling ook weerstand op. “Angst voor het verliezen van eigenheid of relevantie speelt daarbij een rol. Dit staat een optimaal functionerend fysieke domein in de weg.” Volgens Lilian moet de focus liggen op actie: “Praten is belangrijk, maar uiteindelijk gaat het om het maken van concrete afspraken en het ondernemen van actie.”

Een interessant punt dat Lilian aansnijdt, is de invloed van politiek en persoonlijke belangen. “Het komt voor dat projecten worden gedreven door politieke ambities, wat niet altijd strookt met het collectieve belang. Het vroegtijdig betrekken van alle stakeholders is daarom cruciaal.” Op de vraag hoe de ideale samenwerking eruitziet, antwoordt Lilian met overtuiging: “Een ideale samenwerking begint bij openheid en gezamenlijke betrokkenheid. Alle belangen, van milieu tot economie, moeten integraal benaderd worden. Zo verzekeren we dat projecten niet alleen technisch uitvoerbaar zijn, maar ook maatschappelijk gedragen worden.”

“Door het bundelen van kennis en ervaring biedt PLeK een fundament voor betere oplossingen voor uitdagingen binnen het fysieke domein. Het platform faciliteert de noodzakelijke samenwerking en kennisdeling.”

Lilian sluit af met een krachtige boodschap: “Kennisdeling is de eerste stap, maar uiteindelijk draait het om uitvoering. Samenwerking op Platform PLeK moet leiden tot concrete acties. Het is tijd om de handen ineen te slaan en gezamenlijk te bouwen aan een betere toekomst voor ons fysieke domein.”

De Renaissance van kennisnetwerken

De Maatschappelijke Werkplaats als katalysator 

De uitdagingen van vandaag zijn te ingewikkeld voor simpele oplossingen. Daarom is er iets nieuws nodig: dit noem ik de Renaissance van Kennisnetwerken. Dit is een frisse start voor hoe we samenwerken. Centraal in deze heropleving staat de Maatschappelijke Werkplaats – een concept dat gaat over de interdisciplinaire samenwerking en innovatie. In de Maatschappelijke Werkplaats beslissen we samen wat belangrijk is en wat we willen bereiken. Het is net een experimenteerplek waar iedereen iets kan inbrengen. De kracht van deze plek zit in het samen doen en van elkaar leren.

renaissance

De rollen binnen deze werkplaats zijn bepalend voor succes:  

  • de Initiatiefnemer, die de vonk van samenwerking ontsteekt,  
  • de Manager, die de vlam voedt met de nodige middelen en ondersteuning,
  • de Procesbegeleider, de neutrale kracht die ervoor zorgt dat het vuur gericht en doelmatig brandt en
  • de Coördinator, de verbindende kracht die de Maatschappelijke Werkplaats regisseert.

Al deze rollen samen zorgen ervoor dat we echt iets kunnen veranderen. 

De kracht van deze aanpak ligt in het vermogen om de traditionele grenzen te overschrijden en een omgeving te creëren waarin de collectieve intelligentie opbloeit. Het is een samenspel van verbinding, ondersteund door de wetenschap en verrijkt door culturele inzichten, waarin de menselijke potentie tot uiting komt. In deze harmonie van samenwerking vinden we de echte magie van de Renaissance van Kennisnetwerken; een beweging die gericht is op het verbinden van lerende netwerken en op het transformeren van de manier waarop we denken over en werken aan onze gedeelde toekomst. 

Zoals in elke renaissance is het de durf om anders te denken, om nieuwe verbindingen te leggen en om de status quo uit te dagen die de weg vrijmaakt voor vooruitgang. De Maatschappelijke Werkplaats, met  fundamentele rollen, staat mijns inziens symbool voor deze moed. Het nodigt uit om deel te nemen aan innovatie en samenwerking, om onze kennis en krachten te bundelen.  

De Renaissance van Kennisnetwerken opent de deuren naar nieuwe manieren van samenwerken, leren en innoveren. En jij kunt deel uitmaken van deze revolutionaire beweging door je aan te sluiten bij Platform PLeK. PLeK biedt jou de kans om bij te dragen aan iets dat groter is dan jezelf. Of je nu een Initiatiefnemer, Manager of Procesbegeleider bent, of gewoon iemand die gelooft in de kracht van samenwerking en collectieve intelligentie, PLeK biedt je het podium om je ideeën, kennis en passie te delen met gelijkgestemden.

Hier, bij PLeK, begrijpen we dat de uitdagingen van vandaag niet opgelost kunnen worden door in oude patronen te blijven denken. We hebben jouw unieke perspectief nodig om de grenzen van wat mogelijk is te verleggen. Samen kunnen we de status quo uitdagen, nieuwe verbindingen leggen en een pad naar vooruitgang banen.

Meedoen? Klik hier.

Door: Klien van den Broek

 

Het vormgeven van lerende netwerken

Dr Cindy Ras over de confrontatie met wicked problems in lerende netwerken 

Cindy RasTweede gastspreker van Elke Regio Vertelt was Dr. Cindy Ras. Zij startte haar lezing met een discussie over ‘wicked problems’ – complexe uitdagingen die niet met eenvoudige oplossingen kunnen worden aangepakt. Aan de hand van drie casestudies (Businessclub Maas Rhein, Metropoolregio Eindhoven en Stap naar Gezonder) illustreerde ze hoe lerende netwerken kunnen bijdragen aan maatschappelijke impact.  

Cindy onderstreepte het belang van een gedeelde, inspirerende visie en het zichtbaar maken van verschillende soorten impact. Volgens Cindy staat op dit moment in veel lerende netwerken het begrip brede welvaart centraal. Haar onderzoek belicht de cruciale elementen van lerende netwerken, waaronder het vermogen om samen te werken, te leren en te innoveren. Leren blijft vaak impliciet in de netwerken, en het is de kunst het leren te expliciteren (‘Wat is het lerend vermogen van het netwerk?’).  

  Cindy presentatie

Tegelijkertijd moet het leren wel direct bijdragen aan de realisatie van de opgave(n) en de doelstellingen van het netwerk, en mag leren geen doel op zich worden. Dit illustreerde Cindy aan de hand van de drie omvangrijke netwerken die zij met haar collega’s heeft bestudeerd. Enkele tips: 

  • Benoem tijdens elke bijeenkomst weer het lange termijn doel van het netwerk (beoogde impact op een maatschappelijke opgave), en stel het leren in het teken van dat doel. 
  • Sluit goed aan bij de volwassenheid van het netwerk en de leden van de ‘leergemeenschap’: mensen in een netwerk verschillen in behoeften, verantwoordelijkheid, ritme en fasen. 
  • Geef bijzondere aandacht aan de ‘onboarding’ van nieuwe deelnemers van het netwerk. 
  • Maak verschillende soorten impact zichtbaar (korte termijn – lange termijn, persoonlijk – maatschappelijk). 
  • Blijf het lerend vermogen faciliteren. 

”Expliciteer en ondersteun het lerend vermogen van jouw netwerk” 

Meedoen met platform PLeK: klik hier.

Duurzaamheidstransities als collectieve onderneming

Dr. Harm van den Heiligenberg over de vier habitats van experimenteren 

Harm van den HeiligenbergDr. Harm van den Heiligenberg was de eerste gastspreker van Elke Regio Vertelt. Hij sprak tijdens zijn presentatie over de urgentie van duurzaamheidstransities en ondersteunde dit met voorbeelden als het smelten van gletsjers en de achteruitgang van bijenpopulaties. Duurzaamheidstransities, die zich uitstrekken van experimentele fases tot stabilisatie, vereisen de inzet van diverse actoren, waaronder burgers, ondernemers, en kennisinstellingen.  

Harm wees op het belang van kleine, impactvolle experimenten die de potentie hebben om op de lange termijn systeemverandering teweeg te brengen. In zijn promotieonderzoek heeft Harm vier typen ‘habitats voor experimenten’ onderscheiden: 

Vier habitats 

  1. In de Valley floreren technologische innovaties in een campus milieu. De experimenten worden geleid door bedrijven en overheden. Er is veel uitwisseling van technologische kennis tussen bedrijven. Een typisch voorbeeld is Silicon Valley. 
  1. In de Middleground floreren sociale en andere innovaties. Het verwijst naar een locaal innovatief milieu, waar creatieven van de underground en bedrijven van de upperground elkaar ontmoeten en interactie hebben in creatieve processen 
  1. De Makerspace habitat is geïnspireerd door de wereld van de makers, die bij elkaar komen in fabrication labs, hackerspaces en repair cafés. Denk aan Barcelona en Toulouse. De makers vormen vaak onderdeel van een radicale tegencultuur, die streeft naar zelfvoorziening, open-source en een deeleconomie 
  1. In de Do-it-ourselves habitat doen de bewoners het zelf. Zij voeren zelf experimenten uit, vooral met sociale innovaties, voor bijvoorbeeld lokale energievoorziening, stadslandbouw en zorg. Een typische omgeving waar deze experimenten floreren is een Transition Town; dat is een dorp of stad waar veel mensen zelf duurzaamheidsinitiatieven ontplooien 

Vervolgens heeft Harm gekeken wat succesvol experimenteren mogelijk maakt en hoe je de verspreiding van lessen naar andere plekken kunt realiseren. Belangrijk voor succesvolle experimenten zijn zowel kenmerken van het experiment (gebruiker-betrokkenheid, technische kwaliteit, vaardigheden en media-activiteiten), als kenmerken van de omgeving (Is er een lokale of regionale visie, is er een leer- en ‘tegencultuur’, zijn er lokale en regionale netwerken en actieve regionale actoren zoals overheden die experimenten bevorderen, wat is de regionale cultuur?).  

Voor de verspreiding van kennis zijn netwerken belangrijk. Ook overheden kunnen publiciteit geven aan innovaties. Daarnaast spelen universiteiten een brede rol in kennisuitwisseling en leerprocessen. Levendige omgevingen met ontmoetingsplekken, zoals conferenties en festivals met persoonlijk contact over duurzaamheidsinnovaties, spelen een sleutelrol bij de verspreiding van kennis en innovaties. Daarnaast faciliteren een cultuur van openheid vertrouwen en een gedeelde ambitie de overdracht van innovatie, kennis en ideeën. 

“Ontmoetingsplekken zoals conferenties en festivals spelen een sleutelrol in verspreiding van kennis en innovatie” 

Lerende netwerken verbinden tijdens Elke Regio Vertelt

De kern van duurzame transities en maatschappelijke impact 

ochtendprogrammaOp 8 februari kwamen ongeveer 50 geïnteresseerden uit heel het land naar de derde bijeenkomst van Elke Regio Vertelt, georganiseerd door platform PLeK. Tijdens de bijeenkomst deelden zij kennis over -en ervaringen met- de cruciale rol van lerende netwerken in duurzaamheidstransities. Dr. Harm van den Heiligenberg en Dr. Cindy Ras reikten aan het begin van de bijeenkomst belangrijke bouwstenen aan voor de verdiepende gesprekken. Zij belichtten in hun beider presentaties diverse aspecten van innovatie en samenwerking voor maatschappelijke impact binnen en tussen regio’s.  

 

Opening bijeenkomst 

Friso Coumou (kwartiermaker PLeK) opende de bijeenkomst met een korte toelichting op de stand van zaken van platform PLeK. Stuurgroepleden hebben begin februari een gezamenlijk lijn uitgezet voor het vervolg van PLeK. Belangrijke uitgangspunten daarbij zijn 1) om stapsgewijs en lerenderwijs te bouwen aan twee tot vijf regionale kennisknooppunten (RKK’s) die ondersteunend zijn aan regionale gebiedsopgave(n) in de leefomgeving en 2) daarbij maximaal aan te sluiten op de bestaande regionale (kennis)structuren, zoals bijvoorbeeld die van de bestaande regionale plan- en kennisbureaus. Een bestaande structuur kan bijvoorbeeld ook een kennisnetwerk zijn dat al sterk opereert om de integrale opgave(n) in de leefomgeving verder te helpen. Een RKK verbindt kennisbronnen aan vragen binnen de opgave(n) en schakelt kennis naar de juiste mensen, op het juiste moment, in de juiste taal. 

Naast de regionale kennisknooppunten moet er een slanke, krachtige ondersteuningsfunctie komen voor het ‘meta-leren’: wat leren we van verschillende gebiedspraktijken? Deze ondersteuningsfunctie kan ook bijdragen aan een wederkerige kennisuitwisseling tussen de enerzijds regio’s en anderzijds de rijksoverheid en nationale kennisinstituten. 

Friso Coumou en Marijn Molema (vanuit de samenwerkende regionale plan- en kennisbureaus) werken nu een vervolgvoorstel uit, met onder andere een planning en een beschrijving van functies, rollen (governance) en budget. Naar verwachting neemt de stuurgroep PLeK hierover in april een besluit.  

 

“Klein beginnen met een verlangen om groot te groeien!” 

Ambities voor lerende netwerken 

plenairTijdens de interactieve workshops werden de deelnemers uitgenodigd na te denken over hun eigen ervaringen met en ambities voor lerende netwerken. Door middel van persoonlijke casussen en groepsdialogen verkenden zij de uitdagingen en oplossingen voor de versterking van hun eigen netwerken. De volgende thema’s kwamen terug in meerdere gesprekken: het belang van openheid, het delen van gemeenschappelijke doelen, en de noodzaak van onafhankelijke procesbegeleiding om effectieve leerprocessen binnen netwerken te ondersteunen. 

Transparante toekomst 

De bijeenkomst culmineerde in een reeks geleerde lessen over het bevorderen van lerende netwerken. Lessen op het gebied vantransparantie, het delen van een collectieve visie, en het erkennen van de onderliggende machtsdynamiek die het leren kan belemmeren of bevorderen. Deelnemers werden aangemoedigd om de urgentie van de overkoepelende doelen voor de complexe opgave te blijven benadrukken en terughalen tijdens bijeenkomsten en tegelijkertijd de leerprocessen en de kennisfunctie binnen hun netwerken te expliciteren, actief te faciliteren en te monitoren. 

Elke Regio Vertelt bood waardevolle inzichten in het ontwerpen en onderhouden van lerende netwerken, essentieel voor het aanpakken van de complexe uitdagingen van onze tijd. Door het delen van kennis, het bevorderen van open dialoog, en het streven naar gezamenlijke doelstellingen, kunnen we de weg effenen voor duurzame verandering en een diepere maatschappelijke impact. 

“Samen werken aan een goed werkende infrastructuur voor complexe opgaven die onze leefomgeving verbetert”

Meedoen met platform PLeK: klik hier.

Interview met Bernard ter Haar (bestuurder en beleidsadviseur)

Over ruimtelijke ordening en kennisintegratie

Wat zijn volgens jou de grootste uitdagingen op het gebied van ruimtelijke ordening en sociale zekerheid in Nederland?

Bernard ter HaarBernard ter Haar: De grootste uitdaging is het herwinnen van een centrale regie voor ruimtelijke ordening. We kunnen niet langer aannemen dat regionale initiatieven alle nationale opgaven afdekken. Er is behoefte aan strategische keuzes en sturing op landelijk niveau. Een goed voorbeeld is de woningbouwopgave – we moeten dit niet alleen zien als het bouwen van woningen, maar als het creëren van een prettige leefomgeving voor miljoenen nieuwe Nederlanders.

Hoe ziet u de rol van kennis in deze complexe vraagstukken?

Bernard: Kennis is cruciaal. We missen momenteel de essentiële kennis om deze uitdagingen adequaat aan te pakken. Dit komt deels door het verkokerde denken binnen bestuurlijke structuren. Neem bijvoorbeeld de warmtetransitie; gemeenten krijgen de regie, maar hebben vaak geen idee hoe hiermee om te gaan. Kennis zou niet alleen een aanbod moeten zijn, maar er moet een verplichting zijn om kennis te vragen en te integreren in beleid en uitvoering.

Je sprak over het probleem van verkokerd denken. Hoe kan dit worden aangepakt?

Bernard: We moeten dwarsverbanden leggen tussen beleidsvelden en dit systemisch aanpakken. Dit vraagt om een omslag in denken, niet alleen in uitvoering maar ook in bestuurlijke processen. Het huidige systeem van verkokering stuit op grenzen en belemmert effectieve oplossingen.

Hoe zie je de toekomst van de ruimtelijke opgaven in Nederland?

Bernard: We staan voor een grote verbouwing van Nederland, waarbij energie, natuurherstel, klimaatbestendigheid, de woonopgave en infrastructuur samenkomen in een nieuw ruimtelijk concept. We moeten eerst begrijpen waar het over gaat voordat we keuzes maken. Kennis is hierin de sleutel. Pilots moeten gericht zijn op kennisontwikkeling, zodat we bij het opschalen daadwerkelijk over de benodigde kennis beschikken.

Wat is je visie op platform PLeK in deze context?

Bernard: PLeK moet gericht zijn op uitvoeringsgerichte kennis, die onvermijdelijk, transparant en inzetbaar is. Er moet een verplichting komen om op andere wijze te leren en kennis te delen. Dit is essentieel voor het succes van PLeK. Regionale aanpakken moeten integraal zijn, waarbij alle opgaven worden meegenomen, vergelijkbaar met een milieu-effectrapportage.

Hoe zie je de interactie tussen verschillende bestuurslagen en kennisinstellingen?

Bernard: Er moet bewustzijn zijn van andere platforms en kennisinstellingen zoals Platform 31 en PBL. Bestuurlijk is het een uitdaging om regio’s effectief aan te sturen, vooral vanwege de vele verschillende regio-indelingen. Een oplossing kan zijn terug vallen op bestaande provinciale indelingen als centraal aanspreekpunt.

Tot slot, welk advies zou je geven voor de toekomstige richting van beleid en kennisintegratie?

Bernard: We moeten erkennen dat we op een kantelpunt staan. Het is tijd om te zeggen: zo kan het niet langer. Kennisintegratie en een holistische benadering van beleid zijn cruciaal voor de grote transities waar we voor staan. Het is tijd om te handelen op basis van de beste beschikbare kennis en om bestuurlijke structuren dienovereenkomstig aan te passen.

Meepraten over dit onderwerp? Meld je vandaag nog aan voor Platform Plek.

Maak kennis met Cindy Ras

Over innovatie, kunst en de toekomst van samenwerken

Cindy RasCindy Ras, senior onderzoeker bij het Fontys lectoraat ‘De Ondernemende Regio’, deelt op 8 februari tijdens de derde bijeenkomst van Elke Regio Vertelt haar inzichten over samenwerken, impact maken, en brede welvaart. Cindy is recent deelnemer geworden van Platform PLeK. Via dit artikel ontdek je op welke thema’s je met Cindy de verbinding zou kunnen zoeken. Als ‘Minister van de toekomst’ voor Brainport Eindhoven, focust Cindy op de impact van beleidsbeslissingen op toekomstige generaties. Het gaat daarbij vooral om maatschappelijke vraagstukken die vragen om effectieve, multidisciplinaire samenwerking. “Willen we impact creëren, dan zullen we onze krachten moeten bundelen en onze kennis moeten delen.” stelt Cindy.

Cindy is lid van ‘Het Groene Brein‘: een netwerk van 150 Nederlandse wetenschappers gericht op een duurzame economie; over het belang van het balanceren van economische motieven met ecologische en sociale waarden. Ze benadrukt dat sommige vroegere economen aandacht schonken aan de sociale dimensies van economie en samenleving… Deze sociale kant werd destijds over het hoofd gezien en krijgt in de en hedendaagse economie nog steeds te weinig.

“Het is tijd voor een meer sociale en ecologische economie” ~ Cindy Ras

 

Kunst en design

“Mijn inspiratie haal ik uit de wereld van kunst en design. Kunstenaars en ontwerpers lopen vaak voor in het vormgeven van de toekomst. Hun creatieve benaderingen kunnen helpen om systemtemen die niet langer voldoen te veranderen.” vertelt Cindy.

 

Complexiteit van menselijk gedrag

Haar betrokkenheid bij PLeK kwam tot stand via sociale media, waar haar onderzoek en bijdragen opvielen. Haar werk gaat over het begrip van de complexiteit van menselijk gedrag en de noodzaak van interdisciplinaire samenwerking om maatschappelijke verandering te realiseren. Haar focus op economie, gecombineerd met duurzaamheid en sociale verandering, maakt haar een waardevolle stem in de discussie over onze toekomst.

 

Passie voor duurzame ontwikkeling

Cindy combineert haar expertise in economie en communicatie met een passie voor duurzame ontwikkeling. Ze heeft een indrukwekkende loopbaan opgebouwd, variërend van onderzoek naar de oerdriften van mensen tot het leiden van samenwerkingsverbanden voor maatschappelijke impact. Als ‘Minister van de Toekomst’ bij Brainport Eindhoven  legt Cindy de nadruk op het belang van samenwerking om complexe uitdagingen aan te pakken.

 

Maatschappelijke meerwaarde

Cindy richt overal op het creëren van maatschappelijke meerwaarde: van de creatieve industrie, tot economie en communicatie. e. Ze werkt binnen het Kenniscentrum Leven Lang Ontwikkelen om de impliciete waarde van leren en innoveren te benadrukken. Haar werk illustreert de groeiende behoefte aan interdisciplinaire samenwerking om maatschappelijke veranderingen teweeg te brengen, waarbij ze altijd streeft naar innovatieve, impactvolle oplossingen.

 

CRUTOPIA

Een recent initiatief van Cindy is ‘CRUTOPIA, een project dat gericht is op het positief uitlichten van consumentengedrag. Hiermee wil ze aantonen dat duurzame keuzes niet alleen maar negatief hoeven te zijn. Met een maandelijkse nieuwsbrief en gesprekken met experts, probeert ze bewustwording te creëren rondom duurzame consumptie. Meer weten over CRUTOPIA kan hier.

 

In gesprek met Cindy? Meld je aan voor de derde bijeenkomst van Elke Regio Vertelt in Utrecht op 8 februari, of word lid van platform PLeK.

 

Kritische inzichten in data en gebiedsontwikkeling

Een interview met Mark Rice, chief data officer Provincie Groningen

Mark Rice, Chief Data Officer bij de Provincie Groningen, is recent lid geworden van Platform PLeK. Hij werd op het bestaan van het platform geattendeerd tijdens een bijeenkomst van het InterProvinciaal Overleg (IPO). Marks nieuwsgierigheid maakte dat hij zich heeft aangemeld: “Ik ben altijd geïnteresseerd in initiatieven waarbij samenwerking voorop staat. Juist omdat we op heel veel gebieden zoeken naar de meest optimale vorm van samenwerken. Overigens begint dit voor mij semantisch… we moeten eerst een gezamenlijke definitie hebben, zowel van samenwerken als – in dit geval – van kennis. Wat bedoelen we hier als collectief mee?”

Kritische perspectieven binnen Platform PLeK:

Rice stelt enkele kritische vragen over de efficiëntie en effectiviteit van samenwerkingen binnen platform PLeK. “Nederlanders willen allemaal samenwerken, maar hoe ver moet dit gaan? Zeker binnen dit domein denk ik dat het verstandig is met elkaar af te stemmen wat we van de samenwerking verwachten.” Dit zijn vragen die Rice stelt om de praktische grenzen van dergelijke initiatieven te onderzoeken.

SamenwerkingDe interesse in Platform PLeK van Rice sluit aan bij zijn verlangen om conventionele benaderingen van gebiedsontwikkeling te heroverwegen. Hij vraagt zich af hoe initiatieven als PLeK passen binnen het grotere geheel van Nederlandse samenwerkingsverbanden. En hoe we er in de toekomst voor kunnen zorgen dat er iets ontstaat dat werkt voor het grote geheel.

Kloof tussen data en beleid

“Neem nou mijn vakgebied als voorbeeld. Ik heb de opdracht gekregen de kloof tussen data en beleid te dichten voor de provincie Groningen. Geen makkelijke opgave want er spelen vele belangen mee van verschillende stakeholders. Gelukkig heb ik het voordeel dat de medewerkers van de provincie Groningen heel welwillend zijn. Ik heb hierbij uiteraard ook te maken met functionarissen van andere provincies. En wat ik vooraf nooit heb kunnen bedenken is dat de verschillen tussen de provincies, maar ook tussen gemeentes, zo groot zijn! Het maakt het in veel gevallen onmogelijk om één koers te varen. Als daar geen oog voor is, werkt samenwerken mijn inziens niet”, vertelt Mark Rice

Datagedreven werken

Rice brengt kennis van datagedreven werken naar Platform PLeK. Zijn expertise op dit gebied helpt bij het navigeren door het hedendaagse datalandschap. Daarnaast benadrukt Rice het belang van kennisuitwisseling boven productie: “Kennis uitwisselen en ervaringen uitwisselen is het belangrijkste! Dit staat ver boven het produceren van zaken. Als we dit op de juiste manier faciliteren, onder andere binnen Platform PLeK, dan komt de stap daarna bijna vanzelf”, concludeert Mark Rice.

Hoe denk jij over de mogelijkheden en onmogelijkheden van samenwerking op het gebied van kennis en data? Welke belangen, verschillen en overeenkomsten zijn daarin belangrijk? Deel ze binnen onze community.

Bouwen aan de toekomst: de rol van wetenschap in beleidsvorming

Platform PLeK en de NWA – een interview met Rien Rouw

“Good enough science!” Dat is wat Rien Rouw, strategisch adviseur van het Ministerie van OCW, voor ogen heeft. “We hoeven niet te wachten op perfectie, want er is al zoveel wetenschappelijke kennis voor handen.” Rien heeft meegewerkt aan de ontwikkeling van het voorstel ‘wetenschap voor beleid’ voor de Nationale Wetenschapsagenda (NWA). “De NWA is ontstaan om de band tussen wetenschap en samenleving te versterken. Vroeger noemden we dat valorisatie, nu gaat het veel meer over maatschappelijke impact maken. Daarbij gaat het ook over de impact van beleid. Met het voorstel dat we nu hebben ingediend, willen we de kwaliteit van beleid verbeteren.”

Multidisciplinaire gebiedsontwikkeling
De Nationale Wetenschapsagenda (NWA) gaat in één van haar programma’s onderzoek doen naar door Platform PLeK aangeleverde casuïstiek. Vanuit het streven om deze multidisciplinaire gebiedsontwikkelingen en kennisdeling te integreren met overheidsbeleid. De nadruk hierbij ligt op duurzaamheidstransities die een breed spectrum van sociale, culturele, ecologische, economische en organisatorische impact hebben. Met het NWA-programma ‘wetenschap voor beleid’ willen we eraan bijdragen dat goede wetenschappelijke kennis wordt gebruikt in die transities.

Platform PLeK staat voor een innovatieve samenwerking tussen gebieds- en kennisontwikkelaars. Het is een dynamisch platform waar overheden, uitvoeringsdiensten en kennisinstellingen zowel lokaal, regionaal als nationaal samenwerken aan sterke regionale leer- en kennisinfrastructuren ten dienste van de gebiedsopgaven.

Politieke besluitvorming
“Beleidsmakers worden geacht beleid te onderbouwen met diverse vormen van kennis, zoals onderzoekskennis en praktijkkennis. Het is daarbij belangrijk om signalen uit de praktijk door te laten dringen tot beleid en tot politieke besluitvorming. Het onderzoek dat is ingediend bij de NWA is gericht op de vraag hoe doe je dat én hoe doe je dat goed? Hoe gebruik je wetenschaps- en praktijkkennis om beleid beter te maken? Dit alles moet leiden tot concrete interventies in de manier waarop beleid wordt gemaakt”, vervolgt Rien.

Alle departementen is gevraagd een casus aan te leveren. PLeK doet mee op voorstel van BZK en IenW. Het NWO heeft het verzoek gehonoreerd. Nu moet de call* worden gemaakt en uitgezet als een soort onderzoeksaanbesteding. In 2024 moet dit onderzoek beginnen.

*De call moet in de praktijk van ministeries en PLeK kunnen worden toegepast, en bijdragen aan theorievorming en praktijkontwikkeling.


Achtergrondinformatie

De Rol van de Nationale Wetenschapsagenda

De NWA speelt een cruciale rol in het vormgeven van de toekomst van wetenschappelijk onderzoek in Nederland. Het is een platform dat burgers, wetenschappers en beleidsmakers bij elkaar brengt om gezamenlijk te werken aan wetenschappelijke en maatschappelijke uitdagingen. Het doel van de NWA is niet alleen om nieuwe kennis te genereren, maar ook om deze kennis toe te passen voor maatschappelijke impact. Door bruggen te slaan tussen verschillende disciplines en domeinen, streeft de NWA ernaar om kennis een structurele en positieve bijdrage te laten leveren aan de samenleving.

 

Potentiële Impact van het Onderzoek

Het onderzoek binnen het PLeK-programma heeft het potentieel om significante veranderingen teweeg te brengen in de wijze waarop overheidsbeleid wordt vormgegeven en uitgevoerd. Door de focus op praktijkgericht leren en het delen van kennis, kan het programma leiden tot effectievere en efficiëntere beleidsstrategieën. Dit heeft de potentie om niet alleen de kwaliteit van overheidsdiensten te verbeteren, maar ook om de samenleving als geheel te versterken. Uit de uitkomsten van het onderzoek, leren we hoe we kennis voor beleid voor grote maatschappelijke vraagstukken in de regio het beste kunnen organiseren.