In dienst van de toekomst

In dienst van de toekomst: van optimalisatie naar transformatie

/in , /door

Auteur: AWTI

Lees de publicatie.

Samenvatting

De ambities die Nederland heeft op het gebied van wonen, zorg, klimaat en landbouw zijn niet waar te maken binnen het huidige systeem. Het beleid voor innovatie moet zich meer richten op wat in de toekomst nodig is en niet langer het bestaande in stand houden. Dat stelt de Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (AWTI) in zijn advies: ‘In dienst van de toekomst – Van optimalisatie naar transformatie’.

Met iedereen de transitie in

WKR adviesrapport: Met iedereen de transities in

/in , /door

Auteur: WKR

Lees de publicatie.

Samenvatting

Het adviesrapport ‘Met iedereen de transities in’ bevat aanbevelingen voor het Klimaatplan 2025-2035, dat in 2024 verschijnt.  Het belangrijkste advies aan het kabinet is te zorgen voor een aantrekkelijk toekomstbeeld. ‘Bepaal met elkaar hoe we willen dat ons land er in 2050 uit ziet. Hoe we samenleven, hoe we onze beperkte ruimte gebruiken, hoe we geld verdienen. Maak vanuit daar een strategie voor een klimaatbestendig en klimaatneutraal Nederland in 2050.’

De uitvoering aan zet

De uitvoering aan zet

/in , /door

RLi geeft invulling aan nieuwe bestuurscultuur met advies over uitvoering leefomgevingsbeleid.

 

Auteur: RLi

Lees de publicatie.

Meer informatie: De uitvoering aan zet – website RLi

Samenvatting

Nederland staat voor grote opgaven in de fysieke leefomgeving, zoals bijvoorbeeld het bouwen van grote aantallen woningen. Sommige van deze opgaven spelen al decennia. En ze worden urgenter; het woord crisis valt dan ook steeds vaker. Hoewel er op tal van terreinen beleidsdoelen en maatregelen zijn geformuleerd, worden deze vaak niet, niet volledig of niet op tijd, gerealiseerd. Zo blijven de grote maatschappelijke vragen van vandaag voortduren. De beleidsuitvoering hapert op veel terreinen, met als gevolg dat de doelen en ambities van de overheid de laatste jaren maar heel beperkt worden gerealiseerd. Over dat gebleken gebrek aan uitvoering gaat dit advies. We richten ons vizier op het (on)vermogen van de overheid en andere betrokken partijen om in de praktijk te realiseren wat beleidsmatig wordt afgesproken.

Het feit dat de overheidsdoelen op zoveel belangrijke beleidsterreinen niet, onvoldoende of niet bijtijds worden gerealiseerd, vraagt om een nadere analyse. Welke belemmeringen spelen er in de uitvoering van het leefomgevingsbeleid? Want als duidelijk is waar de belemmeringen precies zitten, kan aan de juiste knoppen worden gedraaid om tot verbetering te komen.

De raad doet zeven aanbevelingen voor het omgaan met deze belemmeringen bij de aanpak van opgaven in de fysieke leefomgeving.

 

Voorstel Versterking Regionale Kennisinfrastructuur – Platform PLeK 2024-2027

/in , /door

Auteur: Kernteam Platform PLeK

Lees de publicatie.

Bijlage: Businesscase PLeK – Eindrapport Decisio

Samenvatting

Op verzoek van de stuurgroep PLeK heeft een kwartiermakersteam gedurende een jaar gewerkt aan de ontwikkeling van een platform ter Professionalisering Leer- en Kennisnetwerken leefomgeving (PLeK).

De opdracht omvatte de volgende onderdelen:

  1. Opleveren van een onderbouwd voorstel voor het beoogde platform als meerjarige structurele voorziening.
  2. Ontwerpen van een werkwijze voor inhoudelijke agendering, monitoring en evaluatie.
  3. Aangeven van kansen, risico’s en voorwaarden voor succes.
  4. Stapsgewijs zaken in uitvoering te brengen. Al doende leren.

Dit document is een meerjarenplan ter versterking van de regionale kennisinfrastructuur via platform PLeK. Het bevat een onderbouwd voorstel voor platform PLeK, inclusief een beschrijving van werkwijzen, kansen en risico’s en voorwaarden voor succes. Het document geeft een beschrijving van de eerste stappen in de uitvoering die in 2023 zijn gezet. Zo zijn er in twee gebieden pilots gestart en is er een aantal bijeenkomsten georganiseerd met kennisnetwerken uit meerdere gebieden om gezamenlijk te leren. Verder is er een initiatiefgroep PLeK geformeerd die een begin heeft gemaakt met een gezamenlijke kennis- en leeragenda. Bovendien is er een digitaal samenwerkingsplatform ingericht en is er een informatieve website ontwikkeld.

Hoofdlijnen reactie Stuurgroep

  • Het voorstel is nog niet omarmd door de volledige stuurgroep. Met name de rijkspartners hebben bedenkingen. Er bestaan in de stuurgroep nog verschillende opvattingen en interpretaties over de volgende fase.
  • VNG en IPO reageren overwegend positief op het voorstel. Zij hebben inmiddels eerste stappen gezet in de verdere agendering van PLeK, onder andere via de G40 en de Kring van Provinciesecretarissen.
  • De kennisinstellingen zijn nog zoekend naar hun rol in relatie tot PLeK. Het Fries Planbureau gaat onderzoeken of het mogelijk is om de samenwerkende regionale planbureaus te laten vertegenwoordigen in de stuurgroep.
  • LNV en BZK/RO vrezen dat PLeK ‘concurreert’ met de beleidsmatige kant van de gebiedsaanpak, terwijl het met kennis en leren daar ondersteunend aan zou moeten zijn. Daarnaast bestaat de vrees dat PLeK met twaalf kennisknooppunten te groot wordt; het zou beter moeten aansluiten bij wat al bestaat. Verder wordt aangehikt tegen de combinatie van praktijkkennis en onderzoekskennis en tegen de financiële consequenties (sectoraal/ integraal met de departementen) en hoe die binnen de eigen begroting te plooien.

Vervolg

Op 1 februari 2024 wordt een interactieve strandsessie (kwartiermaker/-team en stuurgroep) georganiseerd om zorgvuldig de elementen van het voorstel af te lopen en waar nodig aan te passen.

Magazine Transformatieve Overheid

/in , /door

Auteur: Rik Braams

Lees de publicatie.

Samenvatting

Versnel de transitie met wetenschappelijke inzichten. Wat kun je als ambtenaar doen om transities te versnellen? Waarom is dit zo lastig en hoe ga je daarmee om? Rik Braams onderzocht transitieprocessen binnen publieke organisaties. Het online magazine ’De Transformatieve Overheid’ is de publieksversie van zijn proefschrift. Het bevat concrete ‘transitietips’ op basis van wetenschappelijke bevindingen waarmee de overheidsprofessional in de eigen dagelijkse praktijk aan de slag kan. Rik Braams (1989) is politicoloog en transitiewetenschapper en als beleidsmedewerker innovatie verbonden aan het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De titel van het proefschrift is ‘The Transformative Government, a new tradition for the civil service in the area of sustainability transitions’ (november 2023).

Deskundigheid als koopwaar. Ervaringen met inhuur van expertise door overheden

/in , /door

Auteurs: Paul ’t Hart, Meike Bokhorst, Godfried Engbersen, Will Tiemeijer

Lees de publicatie.

Samenvatting

Het Working Paper Deskundigheid als koopwaar: ervaringen met inhuur van expertise door overheden  laat de praktijk zien van inhuur van deskundigheid door Nederlandse overheden. Er is een aantal goede redenen om tot inhuur over te gaan, en in veel inhuursituaties is geen sprak van ongezonde verafhankelijking. Tegelijkertijd legt het paper een aantal wezenlijke tekortkomingen van de Nederlandse inhuurpraktijken bloot, zoals rigide aanbestedingspraktijken, gebrekkig vraagarticulatie en beperkte overdracht en interne borging van deskundigheid na het vertrek van ingehuurd consultants.

Strategisch onderzoek in een veranderend speelveld

/in , /door

Auteurs: Eva Kunseler en Ed Dammers (red.), PBL, 2023.

Lees de publicatie.

Samenvatting

Het PBL heeft een serie inspiratielezingen van prominente wetenschappers over strategisch onderzoek in een veranderend speelveld gebundeld in de publicatie Strategisch onderzoek in het veranderende speelveld van wetenschap, beleid en samenleving. Met deze essaybundel wil het PBL inzichten bieden en kennis delen  voor diegenen die werkzaam zijn in dat veranderende speelveld van wetenschap, beleid en samenleving.

Relevantie voor PLeK

De bundel gaat over hetzelfde veranderende speelveld waarin PLeK opereert. Zoals:

  • Omstreden zijn  van kennis; kennisdemocratisering
  • Onzekerheid en onvoorspelbaarheid (VUCA: volatile, uncertain, complex, ambigue).
  • Wicked problems (kennis en waarden omstreden; geen “oplossingen”)
  • Transities en systeemveranderingen
  • Verwevenheid van opgaven
  • Decentralisatie, europeanisering

Specifieke thema’s

  • Transitie monitoring
  • Nieuwe vormen van toekomstverkennen
  • Ontwerpdialoog
  • Experimenteel bestuur
  • Gemengde methoden van “tellen én vertellen”, mixed methods, pluralisme
  • Nadere duiding van wat impact is.

Wat kunnen wij eruit leren?

  • Er is ruimte nodig voor leren; zowel in de vorm opleiding en training als via leren in het werk.
  • Er is ook ondersteuning en ruimte nodig voor sociaal leren.
  • Kwantificering is nodig, maar ook een valkuil; het gaat meer om duiding, reflexie en visie.
  • Het belang van interactieve governance en communicatie.

Op p. 150 komt het speelveld van PLeK ter sprake: de aansluiting tussen de regionale en nationale kennisinsfrastructuur. Daarover wordt opgemerkt:

  • Dat de verbinding belangrijk is, maar nog een zoektocht is.
  • Dat de vertaling van nationaal onderzoek naar regionale schaal mandaat en capaciteit vergt.
  • Dat er over en weer van elkaar kan worden geleerd, ook leren van de uitvoering.
  • Dat het ontwikkelen en delen van kennis een gezamenlijke verantwoordelijkheid is van onderzoekers, beleidsmakers en belanghebbenden op verschillende niveau’s.

PLeK kan voor gebiedsontwikkelaars, kennisnetwerken en kennisinstellingen een voertuig zijn om deze inzichten in praktijk te brengen.