Lerende en creatieve methodes voor onderzoek met stakeholders
Samenvatting
In de PBL Visie 2025 (2017) werd gesteld dat leefomgevingsvraagstukken steeds complexer en onzeker zijn, en gepaard gaan met een grotere diversiteit aan stakeholders, al dan niet met verschillende (botsende) perspectieven.
Innovatie richting meer ‘transdisciplinaire’ en ‘deliberatieve’ onderzoeksmethoden is nodig en urgent (zie ook Kunseler & Verwoerd, 2019). In de praktijk zien we dit terug in hoe participatief onderzoek steeds gangbaarder wordt bij het planbureau. We voeren steeds vaker onderzoek uit waarbij we stakeholders – zoals nationale en regionale beleidsmakers, uitvoerders, het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties – bij onderzoek betrekken. Overduidelijk participatief zijn bijvoorbeeld de lerende evaluaties bij het PBL, zoals de lerende evaluaties van het Natuurpact en het Klimaatbeleid. Maar ook bij andere projecten is het allang normaal om stakeholders te betrekken, zoals bijvoorbeeld het kennisprogramma Regiodeals voor brede welvaart en de Ruimtelijke Verkenningen.
Beargumenteren waarom participatie (soms!) een goed idee is, is dus niet langer nodig. Wel is er vraag naar meer concrete handvatten voor hoe dit dan goed te doen. Deze toolbox voorziet dan ook niet in een uitvoerige argumentatie voor het waarom van stakeholderparticipatie, de academische geschiedenis van de benadering, of een verhaal over de mogelijke risico’s ervan. De toolbox biedt wél praktische handvatten, inspiratie en tips voor PBL onderzoekers die graag participatieve onderzoeksmethoden willen toepassen.