Column: De kracht van tussenruimtes in kennisnetwerken

Binnen de dynamische arena van het fysieke domein en de transities in gebieden, ontstaat er in kennisnetwerken een parallel met het concept van ‘liminal spaces’ – de tussenruimtes die antropologen zo boeiend vinden. Deze plekken, zoals tempelpleinen of zelfs de coffee corners, zijn niet zomaar ruimtes. Ze zijn de katalysatoren voor verandering, de broedplaatsen van nieuwe ideeën, waar het onverwachte gebeurt en waar mensen openstaan voor het nieuwe en onbekende. 

De uitspraak, “Spaken komen samen in een naaf, maar de lege ruimte maakt de kar bruikbaar,” van Lao-Tse (600 voor Christus) past perfect bij de weg naar kennis en wijsheid binnen onze netwerken. Het gaat niet alleen om de spaken – de concrete kennis, de data, de feiten – maar juist om de ruimte ertussen. Het is in deze lege ruimte, deze liminal space, waar de magie van kennisdeling en innovatie plaatsvindt. 

In gebieden zijn we constant bezig met het vormgeven van de toekomst, met het vinden van duurzame oplossingen voor complexe vraagstukken. Maar het eindpunt is nooit meteen zichtbaar. Het is een reis vol tussenstops, vol tussenruimtes, waar we pauzeren, reflecteren, en leren van elkaar. Het is een proces waarbij we samenwerken, ideeën uitwisselen, en van elkaar leren – vaak in de meest onverwachte situaties. 

In deze tussenruimtes – de workshops, de brainstormsessies, de toevallige ontmoetingen bij de koffieautomaat – worden de fundamenten gelegd voor toekomstige successen. Net als in de wachtkamers, waar mensen van verschillende achtergronden en sociale klassen opeens gelijk worden, worden in deze netwerkbijeenkomsten de traditionele hiërarchieën en barrières doorbroken. Hier wordt kennis niet alleen gedeeld, maar ook getransformeerd, verrijkt, en uiteindelijk toegepast in nieuwe, innovatieve oplossingen. 

De tussenruimtes in onze kennisnetwerken zijn essentieel. Ze vormen de ademruimte tussen de vaste structuren, de plekken waar nieuwe ideeën kunnen ontkiemen. In deze ruimtes vinden we de vrijheid om te experimenteren, om vragen te stellen die in meer formele settings misschien niet eens opkomen.  

En net als op het tempelplein, waar de overgang van het wereldse naar het sacrale plaatsvindt, maken we in deze tussenruimtes de overgang van het bekende naar het onbekende, van bestaande kennis naar nieuwe wijsheid. Het is een plek van transformatie, waar we ons voorbereiden om de tempel van de toekomst binnen te stappen – een toekomst die we samen vormgeven in de liminaliteit van het nu. 

Zoals de eeuwenoude wijsheid ons leert, ligt de kracht niet alleen in wat we zien en weten, maar juist in wat er tussenin ligt. In die lege ruimte, in die liminal spaces, vinden we de ware bruikbaarheid van onze kennis en ervaringen. Daar, in het ondertussen, in het ‘betwixt and between’, daar ligt de sleutel tot ware innovatie en transformatie in de wereld van kennisnetwerken en de transities in gebieden. 

Wil je meepraten over dit onderwerp? Meld je dan nu aan voor onze community.